Gai xương: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Gai xương là sự nhô ra của xương phát triển dọc theo các cạnh xương. Đây là biểu hiện của một bệnh lý nào đó ở xương. Nó có thể hình thành hầu hết các xương trong cơ thể. Phần lớn rối loạn này ở xương không gây ra triệu chứng và không được phát hiện trong nhiều năm. Vậy thì gai xương xảy ra do nguyên nhân nào? Triệu chứng ra sao? Liệu có biện pháp điều trị triệt để hay không? Hãy cùng Bác sĩ Hồ Đức Việt đi tìm câu trả lời qua bài viết sau đây.

Khái niệm về gai xương

Gai xương còn có tên gọi tiếng Anh là Bone spurs hay Osteophytes. Đây là một phần xương nhỏ được mọc ra từ xương bình thường. Osteophytes thường do viêm tại chỗ, chẳng hạn như viêm khớp thoái hóa (viêm xương khớp) hoặc viêm gân.

Các gai ở xương thường phát triển ở những vùng bị viêm hoặc tổn thương ở sụn hoặc gân gần đó. Tình trạng này có thể gây ra triệu chứng hoặc không. Khi chúng gây ra các triệu chứng, các triệu chứng phụ thuộc vào vị trí của chúng. Chúng có thể liên quan đến đau, tê, đau và yếu nếu chúng gây kích ứng các mô lân cận.

Gai xương

Osteophytes được phát hiện bằng chụp X quang, chẳng hạn như chụp X-quang đơn giản. Hoặc thông qua hình ảnh siêu âm, chụp MRI, chụp CT và chụp tủy đồ. Gai ở xương chỉ được điều trị nếu chúng gây ra các triệu chứng. Điều trị ban đầu là nhằm giảm viêm và tránh tái thương khi có thể.

Để chat, gọi điện và đặt khám bác sĩ chuyên về Chăm sóc cơ xương khớp, tải ngay ứng dụng YouMed.

Gai ở xương có thể hình thành trên những xương sau đây:

• Hai tay
• Vai
• Cổ
• Xương cột sống
• Sườn
• Đầu gối
• Bàn chân (gót chân)

Hầu hết các gai ấy không gây ra vấn đề gì. Nhưng nếu chúng cọ xát với các xương khác hoặc đè lên dây thần kinh, bạn có thể bị đau và cứng khớp.

Nguyên nhân của chứng Osteophytes

Nguyên nhân phổ biến nhất của gai xương là tổn thương khớp do viêm xương khớp hoặc bệnh thoái hóa khớp. Lớp đệm giữa các khớp và xương cột sống của bạn có thể bị mài mòn theo tuổi tác. Viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ và bệnh Gout cũng có thể làm hỏng khớp của người bệnh.

Xem thêm: Gãy xương cánh tay: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Các gai ở xương cũng có thể hình thành sau một chấn thương ở khớp hoặc gân. Khi cơ thể cho rằng xương của bạn bị tổn thương, nó sẽ cố gắng sửa chữa bằng cách thêm xương vào vùng bị thương. Ngoài ra, thoái hóa xương khớp do tuổi già cũng có thể hình thành nên các gai ở xương.

Thoái hóa khớp là nguyên nhân thường gặp dẫn đến gai xương

Các nguyên nhân khác dẫn đến hình thành các gai ở xương bao gồm:

• Vận động quá mức. Ví dụ: nếu bạn chạy hoặc nhảy nhiều trong một thời gian dài.
• Do gen di truyền.
• Chế độ ăn uống thiếu chất canxi, vitamin D.
• Béo phì
• Các bệnh lý xương bẩm sinh. Chẳng hạn như: Còi xương, nhuyễn xương,…
• Thu hẹp cột sống (hẹp ống sống).

Triệu chứng của gai xương

Hầu hết các gai ở xương không gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng nào rõ ràng. Người bệnh có thể không nhận ra mình có gai tại xương cho đến khi chụp X-quang với một mục đích khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các gai tại xương có thể gây đau và giảm hoặc mất chuyển động ở các khớp của bạn. Các triệu chứng cụ thể phụ thuộc vào vị trí hình thành của các gai.

Những ví dụ bao gồm:

• Đầu gối. Gai tại xương ở đầu gối có thể khiến bạn đau khi duỗi và gập chân.
• Xương sống. Trên đốt sống của bạn, Osteophytes có thể thu hẹp không gian chứa tủy sống của bạn. Các gai này có thể chèn ép tủy sống hoặc các rễ thần kinh của tủy. Đồng thời có thể gây yếu hoặc tê ở cánh tay hoặc chân của bạn.

Gai cột sống

• Vùng chậu. Các gai xương có thể khiến bạn đau khi cử động hông và vùng chậu. Mặc dù đôi khi bạn có thể cảm thấy đau ở đầu gối. Tùy thuộc vào vị trí của chúng, các gai ở xương có thể làm giảm phạm vi chuyển động trong khớp háng của bạn.
• Gai gót chân gây đau cục bộ, đau nhức và đôi khi sưng tấy. Điều này có thể dẫn đến việc đi lại khó khăn do bị đau ở dưới bàn chân khi chịu sức nặng. Đôi khi có kèm theo viêm toàn bộ phần dưới bàn chân khi gót chân xuất hiện gai ở đáy xương gót.

Một số triệu chứng khác có thể kèm theo:

• Đau hoặc cứng khi bạn cố gắng uốn cong hoặc di chuyển khớp bị ảnh hưởng.
• Co thắt cơ, chuột rút hoặc suy nhược cơ (yếu cơ).
• Nổi nốt sần dưới da, chủ yếu xuất hiện ở bàn tay và ngón tay.
• Khó kiểm soát bàng quang hoặc ruột của bạn nếu xương thúc ép lên các dây thần kinh nhất định trong cột sống của bạn (một triệu chứng hiếm khi gặp).

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đi khám ngay nếu bạn bị đau khớp hoặc cứng khớp. Hoặc nếu bạn có các triệu chứng khác ở một vùng trên cơ thể. Chẳng hạn như tê hoặc đau dây thần kinh. Các bác sĩ sẽ tìm hiểu những nguyên nhân cơ bản. Một số triệu chứng khác có thể ảnh hưởng nhất định đến cuộc sống hàng ngày của bạn bao gồm:

• Giảm cử động khớp so với bình thường.
• Có tiếng lạo xạo ngay khớp.
• Hay bị co cơ, căng cơ, yếu cơ hoặc chuột rút.
• Mất hoặc giảm sự linh hoạt của các ngón tay.
• Không thể kiểm soát được nhu động ruột hoặc bàng quang.

Chẩn đoán gai xương như thế nào?

Thông thường, các gai ở xương được đánh giá đầu tiên bởi bác sĩ khám tổng quát. Sau đó, bác sĩ sẽ giới thiệu người bệnh đến bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ sờ nắn khớp để kiểm tra vết sưng. Họ cũng có thể yêu cầu chụp X-quang để nhìn thấy hình ảnh gai rõ hơn.

Các xét nghiệm khác mà bác sĩ có thể sử dụng để chẩn đoán gai xương bao gồm:

• Chụp CT Scan.
• Chụp cộng hưởng từ tại xương có liên quan.
• Kiểm tra độ dẫn điện. Các bài kiểm tra này đo tốc độ thần kinh của bạn gửi tín hiệu điện. Chúng có thể cho thấy những tổn thương mà các gai xương đã gây ra cho các dây thần kinh trong ống sống của bạn.

X Quang gai xương

Điều trị Osteophytes như thế nào?

1. Biện pháp dùng thuốc

Các gai ở xương khi không triệu chứng thì không cần thiết phải điều trị. Chỉ điều trị khi chúng gây nên những triệu chứng ảnh hưởng nhất định đến cuộc sống của người bệnh.

• Để giảm đau và giảm sưng viêm, bác sĩ sẽ chỉ định một trong những loại thuốc giảm đau sau đây:
• Acetaminophen (Paracetamol)
• Nhóm thuốc kháng viêm NSAIDs như: Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac,…
• Thuốc kháng viêm Corticoide như: Prednison, Prednisolon, Methylprednisolon,…

Xem thêm: Bệnh viêm tủy xương: Cách chẩn đoán và điều trị

Những loại thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ, đặc biệt nếu bạn dùng chúng với liều lượng lớn hoặc trong thời gian dài. Nếu bạn đã dùng các loại thuốc này hơn một tháng, hãy hỏi bác sĩ xem bạn có thể thử một phương pháp điều trị khác hay không.

2. Biện pháp không dùng thuốc

Các liệu pháp điều trị gai xương khác, không dùng thuốc bao gồm:

• Nghỉ ngơi.
• Vật lý trị liệu để cải thiện sức mạnh của khớp và tăng cường vận động.
• Các biện pháp cơ học tại chỗ, chẳng hạn như nẹp chỉnh hình, hoặc chèn giày, và miếng đệm xương cục bộ
• Nếu những phương pháp điều trị này không hiệu quả hoặc việc thúc đẩy xương ảnh hưởng đến chuyển động của bạn, bạn có thể cần phẫu thuật để loại bỏ xương thừa.

Vật lý trị liệu

Những biện pháp giúp phòng gai xương

Gai tại xương thường không thể ngăn ngừa được nếu chúng là kết quả của sự hao mòn tự nhiên của bệnh viêm khớp. Nhưng bạn có thể thực hiện các bước sau để tránh sự hình thành các gai do những nguyên nhân khác gây ra:

• Mang giày có hộp ngón chân rộng, hỗ trợ vòm tốt và đủ đệm để đệm mỗi bước. Mang tất để chân không bị cọ xát.
• Thực hiện một chế độ ăn uống đầy đủ chất với nhiều canxi và vitamin D để bảo vệ xương của bạn.
• Thường xuyên thực hiện các bài tập chịu sức nặng như đi bộ hoặc leo cầu thang để giữ cho xương chắc khỏe.
• Cố gắng giảm cân.
• Đến bác sĩ để được khám ngay nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của vấn đề về khớp, như đau, sưng hoặc cứng. Nếu phát hiện và điều trị viêm khớp sớm, bạn có thể ngăn ngừa được những tổn thương dẫn đến Osteophytes.

Bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp

Nói tóm lại, gai xương không phải là một bệnh lý nguy hiểm. Tuy nhiên, nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chính vì vậy, bạn nên duy trì chế độ ăn uống hợp lý, luyện tập thể dục thường xuyên. Đồng thời đi khám ngay khi có những dấu hiệu bất thường về cơ xương khớp.