Xương khớp
Viêm khớp thoái hóa: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị
Th4
Viêm khớp thoái hóa là một trong những bệnh lý viêm khớp rất thường gặp, đặc biệt là những người cao tuổi. Bệnh lý này tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy thì bệnh lý này có triệu chứng là gì? Nguyên nhân do đâu? Phương pháp điều trị thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp qua bài viết sau đây của Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Thành Đô.
Viêm khớp thoái hóa là bệnh lý như thế nào?
Viêm khớp thoái hóa (Osteoarthritis – OA) là tình trạng khớp mãn tính (kéo dài) phổ biến nhất. Khớp là nơi hai xương kết nối với nhau. Các đầu của những xương này được bao phủ bởi mô bảo vệ được gọi là sụn. Khi bị viêm khớp, sụn này bị phá vỡ, khiến các xương trong khớp cọ xát với nhau. Điều này có thể gây đau, cứng khớp và các triệu chứng khác.
Viêm khớp do thoái hóa thường xảy ra ở người lớn tuổi, mặc dù nó có thể xảy ra ở người trưởng thành ở mọi lứa tuổi. Bệnh lý này còn được gọi là bệnh thoái hóa khớp, viêm khớp hao mòn. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra khuyết tật ở Hoa Kỳ. Nó ảnh hưởng đến hơn 30 triệu nam giới và phụ nữ.
Những nguyên nhân gây ra viêm khớp thoái hóa là gì?
Về cơ bản, viêm khớp thoái hóa là tình trạng tổn thương tiến triển của khớp xảy ra nhanh hơn khả năng sửa chữa của cơ thể. Tình trạng này có thể được kích thích bởi bất kỳ điều gì, bao gồm:
Để chat, gọi điện và đặt khám bác sĩ chuyên về Cơ Xương Khớp, tải ngay ứng dụng YouMed.
- Sự lệch lạc bẩm sinh của xương.
- Chấn thương khớp.
- Bất kỳ bệnh nào gây tổn thương mô khớp hoặc xương.
- Béo phì gây áp lực dai dẳng cho khớp.
- Mất sức mạnh của cơ để hỗ trợ khớp.
- Rối loạn thần kinh liên quan đến cử động không phối hợp.
- Tập thể dục (ngay cả những môn thể thao quá sức như chạy bền bỉ) không liên quan đến viêm xương khớp trừ khi bị chấn thương nặng hoặc tái phát. Và trái ngược với quan điểm dân gian, việc bẻ khớp ngón tay không gây ra bệnh viêm khớp do thoái hóa.
Viêm khớp do thoái hóa phổ biến nhất ở người lớn trên 65 tuổi nhưng có thể xảy ra ở hầu hết mọi lứa tuổi. Phụ nữ có nguy cơ cao hơn nam giới (có lẽ một phần do thay đổi nội tiết tố). Trong khi di truyền được cho là đóng một phần, viêm khớp thoái hóa thường do một vấn đề thứ cấp thúc đẩy nó. Điều này đặc biệt đúng ở trẻ em bị viêm xương khớp khởi phát sớm do một số tình trạng khác.
Tham khảo thêm: Sưng khớp ngón tay: những điều bạn cần biết
Triệu chứng của bệnh viêm khớp thoái hóa
Một số triệu chứng của viêm khớp thoái hóa trùng lặp với viêm khớp dạng thấp. Vì vậy, điều quan trọng là nên đến bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp để các bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác tình trạng của bạn. Các triệu chứng phổ biến của viêm khớp do thoái hóa bao gồm:
- Đau: Đối với một số người, cơn đau có thể đến và biến mất. Đau liên tục hoặc đau khi ngủ có thể là dấu hiệu cho thấy tình trạng viêm khớp đang trở nên trầm trọng hơn.
- Cứng khớp sau một thời gian không di chuyển, chẳng hạn như vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi trong một thời gian dài.
- Yếu cơ xung quanh khớp, đặc biệt đối với bệnh viêm khớp xảy ra ở đầu gối.
- Sưng: Khi bị thoái hóa khớp sẽ gây ra sưng ở các khớp. Chúng ta sẽ cảm thấy các khớp mềm và đau.
- Biến dạng khớp: Khi quá trình thoái hóa khớp tiến triển, các khớp có thể bắt đầu lệch hoặc biến dạng.
- Giảm phạm vi chuyển động.
- Có tiếng động tại khớp khi khớp chuyển động.
Viêm khớp thoái hóa nghiêm trọng
OA là một tình trạng tiến triển với năm giai đoạn, từ 0 đến 4. Giai đoạn đầu tiên (0) đại diện cho một khớp bình thường. Giai đoạn 4 biểu hiện viêm khớp nặng. Không phải ai bị viêm khớp cũng sẽ tiến triển đến giai đoạn 4. Tình trạng bệnh thường ổn định rất lâu trước khi đến giai đoạn này.
Những người bị viêm khớp nặng có hiện tượng mất sụn trên diện rộng hoặc hoàn toàn ở một hoặc nhiều khớp. Ma sát xương trên xương liên quan đến điều này có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như:
- Tăng sưng và viêm. Các mảnh sụn bị vỡ cũng có thể trôi trong dịch khớp, làm tăng đau và sưng.
- Tăng cảm giác đau. Người bệnh có thể cảm thấy đau khi hoạt động, nhưng cũng có thể khi nghỉ ngơi.
- Không ổn định khớp. Các khớp của bạn có thể trở nên kém ổn định hơn.
- Các triệu chứng khác. Khi một khớp tiếp tục bị mòn, cũng có thể xảy ra yếu cơ, gai xương và biến dạng khớp.
- Tổn thương khớp do thoái hóa khớp nặng không thể hồi phục nhưng điều trị có thể giúp giảm các triệu chứng.
Xem thêm: Thoái hóa cột sống thắt lưng và những điều bạn cần biết
Chẩn đoán bệnh OA như thế nào?
Chẩn đoán thoái hóa khớp có thể được thực hiện một cách hợp lý dựa trên việc thăm khám các triệu chứng và bệnh sử của người bệnh. Chụp X-quang có thể được sử dụng để xác định chẩn đoán và xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Các phát hiện điển hình trên X-quang bao gồm thu hẹp không gian khớp, sự phát triển của các gai xương. Đồng thời là sự phát triển quá mức của xương (được gọi là chứng xơ cứng dưới sụn). Cũng như sự hình thành các nốt chứa đầy dịch trong không gian khớp (được gọi là u nang dưới sụn).
Trong hầu hết các trường hợp, không cần hình thức chụp ảnh nào khác. Tuy nhiên, nếu bác sĩ nghi ngờ một bệnh lý nào đó, bác sĩ có thể yêu cầu chụp cộng hưởng từ (MRI). Phương pháp này có hiệu quả hơn trong việc khảo sát hình ảnh các mô mềm.
Chẩn đoán phân biệt
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau nhức xương khớp. Thoái hóa khớp chỉ là một trong hơn 100 loại viêm khớp khác nhau. Một số trong số đó là do nhiễm trùng và những loại khác được kích hoạt bởi rối loạn tự miễn. Trong đó, cơ thể tấn công các tế bào của chính mình.
Xem thêm: Gãy xương ngón chân: Những điều bạn cần biết
Viêm khớp thoái hóa khác với tất cả các nguyên nhân khác ở chỗ nó không phải là bệnh nhiễm trùng. Mặc dù viêm có thể là kết quả của việc sử dụng khớp quá mức. Tuy nhiên, nó không phải là đặc điểm chính cũng như xác định của thoái hóa khớp.
Thoái hóa khớp cũng có thể được phân biệt với các dạng viêm khớp tự miễn. Về sau, viêm khớp tự miễn có thể liên quan đến các khớp cụ thể và phát triển hai bên (trên cùng một khớp ở cả hai bên cơ thể). Hơn nữa, các dạng tự miễn dịch được đặc trưng bởi tình trạng viêm dai dẳng. Ngay cả khi các triệu chứng bên ngoài được kiểm soát.
Một số bệnh lý khác có thể chẩn đoán phân biệt với thoái hóa khớp bao gồm:
- Viêm cột sống dính khớp, chủ yếu liên quan đến cột sống
- Bệnh gút, thường liên quan đến ngón chân cái
- Viêm khớp tự phát thiếu niên
- Bệnh viêm khớp vảy nến
- Viêm khớp dạng thấp
- Viêm khớp nhiễm trùng (còn được gọi là nhiễm trùng khớp).
Thoái hóa khớp có thể được phân biệt với các tình trạng khác này bằng cách đánh giá chất lỏng chiết xuất từ không gian khớp. Các nguyên nhân nhiễm trùng hoặc tự miễn dịch luôn thể hiện bởi số lượng bạch cầu tăng cao. Đây là một dấu hiệu của chứng viêm. Với bệnh viêm khớp do thoái hóa, số lượng bạch cầu trong dịch khớp không tăng cao. Xét nghiệm máu cũng có thể được sử dụng để loại trừ các nguyên nhân nhiễm trùng hoặc tự miễn dịch.
Điều trị viêm khớp thoái hóa như thế nào?
Những lưu ý khi điều trị thoái hóa khớp được xác định theo từng trường hợp cụ thể. Mỗi trường hợp là duy nhất, nhưng các phương pháp chính để điều trị là thuốc, thay đổi lối sống, vật lý trị liệu và phẫu thuật.
Sử dụng thuốc
Thuốc bao gồm kem bôi, Acetaminophen, NSAID, Glucosamine, thuốc giảm đau nhóm opioid và thuốc tiêm Corticoide. Các loại thuốc này sẽ được bác sĩ chỉ định, tùy thuộc vào một số yếu tố. Bao gồm các loại thuốc hiện tại và mức độ đau của người bệnh.
Thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống như giảm cân và tập thể dục có thể giúp bạn sống chung với bệnh thoái hóa khớp dễ dàng hơn. Bác sĩ sẽ cho bạn lời khuyên về những gì cần thay đổi trong các hoạt động hàng ngày của bạn.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu tập trung vào việc tăng cường các cơ xung quanh khớp bị ảnh hưởng. Nó cũng liên quan đến việc học cách đối phó với bệnh tật, tìm cách tránh gây áp lực thêm cho các khớp xương. Thông qua việc sử dụng trợ giúp đi bộ hoặc các kỹ thuật như nẹp. Các lớp học quản lý cơn đau và quản lý căng thẳng cũng có thể giúp những bệnh nhân bị viêm khớp.
Phẫu thuật
Mục tiêu chính của phẫu thuật là giảm đau và khi có thể, ngăn ngừa sự suy yếu và biến dạng tiến triển. Chúng tôi thực hiện ba loại phẫu thuật cho các khớp bị ảnh hưởng bởi viêm khớp:
- Hợp nhất (arthrodesis): Một hoạt động để làm cho xương ở mỗi bên của khớp cùng nhau phát triển. Sự kết hợp có thể rất hữu ích đối với các khớp bị cứng và đau, cong vẹo hoặc không ổn định.
- Tạo hình khớp hoặc tái tạo khớp: Các khớp nhân tạo đã được phát triển cho khớp cơ bản ngón cái và các khớp nhỏ của ngón tay. Cấy ghép là một sự thay thế hợp lý cho sự hợp nhất. Trong một số trường hợp, nó có thể được sử dụng để khôi phục chuyển động cho khớp đã được hợp nhất.
- Cắt xương: Cắt xương bao gồm việc cắt các xương để sắp xếp lại chúng theo cách có lợi cho việc cử động không đau. Đối với những bệnh nhân bị thoái hóa khớp, việc điều chỉnh lại cơ thể có thể làm giảm sự hao mòn của sụn đã bị tổn thương.
Xem thêm: Hội chứng đau khu vực: Những thắc mắc thường gặp
Chế độ ăn uống dành cho người bệnh viêm khớp thoái hóa
Nếu bạn bị viêm khớp, chế độ ăn uống và dinh dưỡng đặc biệt quan trọng. Trước hết, bạn sẽ muốn giữ cân nặng của mình ở mức bình thường để giảm áp lực không cần thiết lên khớp.
Cũng có nghiên cứu cho rằng một số loại viêm khớp có phản ứng tích cực với chế độ ăn nhiều flavonoid. Đây là chất dinh dưỡng có trong trái cây và rau quả. Ngoài ra, các chất chống oxy hóa được tìm thấy trong nhiều loại trái cây và rau quả cũng có thể giúp chống lại các gốc tự do tạo ra bởi chứng viêm. Các gốc tự do là các phân tử có thể gây tổn thương tế bào.
Chế độ ăn uống chất lượng cao có thể giúp giảm các triệu chứng viêm khớp bằng cách giảm viêm và sưng. Ăn những thực phẩm chứa nhiều chất sau đây có thể mang lại nhiều lợi ích:
- Vitamin C
- Vitamin D
- Beta-caroten
- Axit béo Omega-3
- Canxi.
Viêm khớp thoái hóa là một tình trạng mãn tính không thể điều trị khỏi hoàn toàn. Nhưng nếu được điều trị, triển vọng sẽ khả quan. Đừng bỏ qua các triệu chứng của đau khớp mãn tính và cứng khớp. Nói chuyện với bác sĩ càng sớm, bạn càng sớm được chẩn đoán phù hợp. Đồng thời được điều trị kịp thời và cải thiện chất lượng cuộc sống của mình.
Xem thêm: Những điều bạn cần biết về viêm khớp nhiễm khuẩn
